تحقیق درباره علمای دین، در تاریخ معاصر تبریز

علمای دین، در تاریخ معاصر تبریز
1 – آیت ا… حاج میرزاحسین شنب غازانی
2 – آیت ا… میرزا صادق آقا مجتهد
3 – آیت ا… سید محمد مولانا
4 – آیت ا… سید مرتضی خسروشاهی
5 – آیت ا…میرزا عبداله مجتهدی
6 – آیت ا… سیدابوالفضل خسرو شاهی
7 – آیت ا… میرزافتاح شهیدی
8 – آیت ا… میرابوالحسن انگجی
9 – آیت ا…سید کاظم شریعتمداری
10 – آیت ا…میرزا جعفر اشراقی
11 – آیت ا…میرزاولی ا… اشراقی
12 – آیت ا…میرزا نصر ا… شبستری
13 – آیت ا…میرزا محمد علی قاضی طباطبائی
14 – آیت ا…میرزا محمد آقا توتونچی
15 – آیت ا… میرزارضی زنوزی
16 – آیت ا… میرزا علی اصغر شیخ الاسلامی
17 – آیت ا…میرزا محمود دوزدوزانی
18 – آیت ا… میرزا محمد ثقهالاسلامی
19 – آیت ا… مفیدآقا
20 – آیت ا… سید محمدبادکوبه ای
21- آیت ا…میرزاکاظم دینوری
22 – آیت ا… سید مرتضی مستنبط غروی
23 – آیت ا… حاج میرزا کاظم شبستری
24 – آیت ا…میرزا محمد علی اهری
25 – آیت ا… علامه طباطبائی تبریزی
26 – آیت ا… شیخ رضا توحیدی
27 – آیت ا… میرزا جواد سلطان القراء
28 – آیت ا… سید شهاب الدین مرعشی نجفی
29 – آیت ا… میرزا جواد ملکی تبریزی
30 – حجهالاسلام حاج عباسقلی آقا واعظ چرندابی
31 – حجهالاسلام علامه محمد تقی جعفری
32 – حجهالاسلام علامه امینی
33 – حجهالاسلام حاج میرزا جواد مجتهد
34 – حجهالاسلام حاج میرزا حسن مجتهد
35 – حجهالاسلام فاضل شربیانی

عالم ربانی علامه سید محمد حسین طباطبایی تبریزی
” سخن گفتن درباره انسان های کم نظیر مثل علامه سید حسین طباطبایی تبریزی کار بسیار دشوار است، قلم در وصف چنین شخصیتهای بزرگ جهان عاجز است ”

علامه سید محمد حسین طباطبایی در سال 1281 در تبریز به دنیا آمد، بعد از تحصیلات مقدماتی وارد رشته های علوم دینی و عربی شد در سال 1300 رهسپار نجف اشرف شده و ده سال در حوزه علمیه آن شهر از محضر علمای آن روزگار کسب فیض نمود و سپس بعد از رسیدن به مقام اجتهاد در سال 1314 به تبریز بازگشت.

وی از سال 1325 در شهر قم رحل اقامت افکند و به تدریس حکمت و تفسیر پرداخت “علامه طباطبایی علاوه بر این که مفسر قرآن بود بزرگترین اثر وی در این زمینه “المیزان” اهمیت بسیار دارد که اصل 20 جلدی آن به زبان عربی نوشته شده و ترجمه آن به فارسی نیز در دسترس است، علامه طباطبایی در سن 79 سالگی دار فانی را وداع گفت.

خاطرات و شخصیت علامه طباطبایی از دیدگاه دیگران
در سال 1364 ه.ق یعنی حدود 50 سال پیش وقتی برای تحصیل علوم دینی به قم مشرف شدم در مدرسه حجتیه حجره ای گرفته و به درس و بحث و مطالعه ادامه دادم. چون بنای این مدرسه کوچک بود، آیت الله حجت چندین هزار متر از زمین مجاور را تهیه و نظر داشتند مدرسه را توسعه دهند و بنای عظیمی به سبک اسلامی درست کنند که حاوی حجرات و مسجد و کتابخانه وسرداب و آب انبار و سایر مایحتاج طلاب باشد.

هر چه مهندس از تهران و غیر تهران آمدند و نقشه های متنوع و مختلفی کشیدند مورد نظر آیت الله حجت واقع نشد تا بالاخره شنیدیم : سیدی از تبریز آمده و نقشه ای کشیده که مورد نظر و تصویب آیت الله حجت قرار گرفته است.

ما بسیار شائق بودیم که این سید را ببینیم. در همین احوال شنیدیم : آن سیدی که از تبریز آمده و نقشه ساختمان را کشیده است بنام قاضی معروف و در ریاضیات و فلسفه زبردست و نیز درس فلسفه ای در حوزه شروع کرده است .

اشتیاق ما برای دیدار و ملاقات او زیاد شد و حاضر شدیم به منزلش برویم و به بهانه ای از او دیدار کنیم، تا این که یکی از دوستان ما که در مدرسه رفت و آمد داشت یکروز به حجره آمد و گفتند آقای قاضی2 از زیارت مشهد برگشته بیا بدیدنش برویم. چون به منزل ایشان وارد شدیم، دیدیم که این رجل معروف و مشهور همان سیدی است که ما هر روزه در کوچه ها در بین راه او را می دیدیم و ابدا” احتمال نمی دادیم که این سید با عمامه کوچک از کرباس آبی رنگ و تکمه های باز و بدون جوراب با لباس کمتر از معمول از اهل علم باشد. در خانه بسیار محقر و ساده ایشان معانقه کردیم و نشستیم و گفتگو و سخن از اطراف و جوانب پیش آمد دیدیم: نه واقعا” این مرد جهانی است و برای ما خوب مشهود شد که :

هر آنکو زدانش برد توشه ای جهانیست بنشسته در گوشه ای
علامه طباطبایی گذشته از جامعیت در علوم، جامع بین علم و عمل بود. خط نستعلیق و شکسته ایشان از بهترین و شیواترین خط اساتید خط بود.

در علوم غریبه در رمل و جفر وارد بودند، ولی دیده نشد عمل کنند. در علم اعداد و حساب جمل، ابجد و طرق مختلف آن مهارتی عجیب داشتند. در جبر و مقابله و هندسه فضایی و مسطحه و حساب استدلالی سهمی بسزا داشتند. و در هیت قدیم استاد بودند، به آسانی می توانستند استخراج تقویم کنند.

علامه در ادبیات عرب و معانی و بیان و بدیع استاد بودند و در فقه و اصول به همین ترتیب. مرحوم قاضی از بنی اعمام ایشان (حضرت علامه طباطبای) بودند. به طوری که ایشان نام استاد را فقط بر او می بردند. در مقدمه مجموعه مقالات و رسائل ایشان به نام بررسی های اسلامی منتشر شده است نامی از مرحوم قاضی در ردیف اساتید بچشم نمی خورد. (مرحوم قاضی استاد استادان بود ).

” حضرت علامه می فرمود ما هرچه داریم از مرحوم قاضی است” مرحوم قاضی در لغت عربی بی نظیر بود، گویند چهل هزار لغت از حفظ داشت و شعر عربی را چنان می سرود که اعراب تشخیص نمی دادند سراینده این شعر عجمی است .

استاد علامه از طرف پدر از اولاد حضرت امام حسن مجتبی علیه السلام و از اولاد ابراهیم بن اسماعیل دیباج هستند. و از طرف مادر از اولاد حضرت امام حسین علیه السلام می باشند. در سن پنج سالگی مادرشان و در سن نه سالگی پدرشان بدرود حیات می گویند و از آنها اولادی جز ایشان و برادر کوچک تر از ایشان به نام سید حسن کسی دیگر باقی نمی ماند در این که ایشان تنها متخصص فلسفه شرق تمام عالم بوده اند بین دوست و دشمن خلافی نیست.