مقاله راهکارهایی برای اخلاقی نمودن بیشتر پلیس

چکیده
یکی از وظایف پلیس ایجاد امنیت اخلاقی است، در حقیقت اقدامات پلیس تا زمانی که به افزایش احساس امنیت در جامعه منجر نشود، مثبت ارزیابی نمی گردد، لذا یکی از اقداماتی که می تواند در این راستا مورد توجه قرار گیرد، اهمیت و توجه به ضریب احساس امنیت در جامعه می باشد، احساس امنیت به عوامل مختلفی بستگی دارد که یکی از این عوامل اخلاق مداری خود پلیس می باشد، سئوالی که در اینجا مطرح است، این می باشد که چگونه سازمان پلیس را می توان بیش از پیش به سمت اخلاق مداری سوق داد؛ تدوین استراتژی اخلاقی پلیس، به همراه تدوین راهکارهایی جهت اجرایی و عملی نمودن این استراتژی می تواند به پلیس در رسیدن به این هدف یاری رساند، در ادامه در پاسخ به این سئوال که آیا در کلیه اقدامات انجام شده موفق بوده یا خیر، پلیس را به گام بعدی یعنی به سمت ارزیابی اقدامات و بررسی نتایج سوق می دهد، بدین ترتیب مثلث اقدامات پلیس در راستای اخلاقی نمودن کامل می شود.

کلید واژه : پلیس، اخلاق، اخلاق پلیس، چشم انداز، آموزش.

طرح مسئله و انتخاب روش مطالعه
یکی از وظایف پلیس اسلامی ایجاد امنیت اخلاقی است، با رعایت و انجام این تعهد اساسی از جانب پلیس، می توان به نقش مثبت و سازنده پلیس بعنوان یک نیروی خلاقه ای نظم آفرین در اجتماع طرفی بست (پازوکیان، 1384، ص 65 و 66).

لذا می توان انتظار داشت که اقدامات پلیس تا زمانی که تاثیر مثبتی در افزایش احساس امنیت در جامعه نداشته باشد، مثبت تلقی نشود. عوامل مختلفی در احساس امنیت دخیل می باشند که یکی از این موارد که به سازمان پلیس ارتباط تنگاتنگی دارد، پلیس اخلاقی یا بعبارت دیگر اخلاق مداری پلیس می باشد، سئوالی که اینجا مطرح می شود، این است که چگونه می توان اخلاق مداری را در پلیس گسترش داد؟ در این مقاله با رویکرد مدیریت استراتژیک سعی می شود به این سئوال به بهترین نحو پاسخ داده شود، قابل ذکر است که الگوی مدیریت استراتژیک مورد استفاده دراین مقاله براساس نظریه فرددیوید انتخاب شده است، او در کتاب مدیریت استراتژیک خود سه مرحله را برای مدیریت استراتژیک انتخاب می کند.

مرحله اول را می توان مرحله تدوین استراتژی سازمان نامید که با تدوین ماموریت یا چشم انداز سازمان این مرحله به سرانجام می رسد، مرحله دوم، مرحله اجرای استراتژی است، یعنی راهکارهایی که می توانیم استراتژی تدوین شده را به مرحله عمل برسانیم، در بعضی موارد جهت عملی نمودن استراتژی حتی در ساختار و رویه های سازمان تغییرات مقتضی صورت می گیرد در این مقاله در قسمت تغییر و اصلاح نظام آموزشی در حقیقت به لزوم تغییر رویه آموزش اشاره شده است، مرحله سوم نیز ارزیابی استراتژی است. (برای آشنایی با نظرات فرد دیوید درخصوص مراحل مدیریت استراتژیک رجوع شود به: دیوید، 1379، صص 557- 167).

این شیوه با توجه به تعریفی که از اخلاق حرفه ای برای نویسندگان این مقاله مطرح بوده است، انتخاب گردیده، چرا که اخلاق حرفه ای مفهومی فراتر از اخلاق فردی و شغلی است؛ اخلاق حرفه ای را به مسئولیتهای اخلاقی سازمان تعریف می کنیم، این تعریف فراگیرتر و جامع تر از تعریف سنتی است. زیرا مسئولیتهای اخلاقی سازمان شامل همه اضلاع و ابعاد سازمان می شود و اخلاقیات شغلی را نیز در برمی گیرد. در حالی که اخلاق شغلی بدلیل تاکید بر وظایف اخلاقی اعضای گروه، مسئولیتهای اخلاقی خود گروه و سازمان را شامل نمی شود.

تعاریف سنتی از اخلاق حرفه ای، آنرا به مفهوم فروتر (اخلاق کار) تحویل می دهند. علاوه بر آن این تعاریف بر نگرش اصالت فردی مبتنی است و از توجه به اهمیت مجموعه و حیات سازمان غافل هستند. بنابراین، تاکید بر مسئولیتهای اخلاقی سازمان اولاً بر نگرش کل گرایانه و سیستمی استوار است. ثانیاً تعریف جامع و فراگیری از اخلاق بدست می دهد. (قراملکی، 1382، ص 107)

مقدمه:
احساس امنیت در یک جامعه به احساس روانی شهروندان از میزان وجود و یا عدم وجود جرم در آن جامعه برمی گردد و هر مقدار فراوانی جرم بالاتر باشد، احساس امنیت پایین تر است. ولی این احساس ناامنی صرفاً منبعث از عدم وجود امنیت یک جامعه نخواهد بود (حاصلی، 1383، ص 171). برای نمونه در تحقیقی اثبات شده است قبول هدایا از طرف پلیس، ظاهری جانبدارانه دارد و باعث کاهش اعتماد، اطمینان و احساس امنیت خواهد شد، اگر قرار است که خدمات پلیس به جامعه بصورتی برابر در اختیار همه قرار گیرد، در دستیابی به خدمات، حضور پلیس در محله و برخورد یکسان با کلیه شهروندان، لازم خواهد بود که درخواست این کمکها از پلیس بدون ترس و بدون احساس جانبداری انجام گیرد.

دریافت هدایا از مردم نه تنها احساس نابرابر عمل کردن پلیس را در اذهان عمومی ایجاد می کند، در عین حال فرصتی بوجود می آورد که قانون شکنان فکر کنند می توانند با پلیس مصالحه کنند (ترویانوویچ و کوروکس، 1383، ص 99).

بدیهی است وجود تبعیض و یا احساس تبعیض موجب بدبینی، کینه و ایجاد بی تفاوتی می شود اگر اعمال نابرابری در امور با اهمیت جامعه باشد، بی اعتمادی بیشتری را بدنبال خواهد داشت و تاثیر عمیقی بر احساس امنیت در افراد خواهد گذاشت (حاصلی، 1383، ص 178). اگر مسائلی چون دادن هدایا به پلیس تا به این حد برای جامعه اهمیت دارد مسلماً مسائل مهم تری چون رفتار مجرمانه تاثیر بسیار بدی بر آنها خواهد گذاشت.

اگر مردم احساس کنند که پلیس در گذشته به آنها صدمه زده است و یا از مواردی اطلاع داشته باشند که باعث نگرانی آنها بشود، نسبت به پلیس بی اعتماد خواهند شد. در این صورت مردم بدنبال انگیزه خاصی برای هر کدام از اقدامات پلیس خواهند بود و سعی می کنند نوعی رفتار نابرابر و نامناسب در آنها بیابند. وقتی اعتماد به پلیس کم شود، مقاومت در مقابل پلیس و سوءظن افزایش پیدا می کند و شایعات گسترش می یابند.

نبود احترام و اعتماد نسبت به پلیس از طرف جامعه بدین معنی است که اقتدار پلیس در جامعه از بین رفته و آشوب بوجود می‎آید. در نتیجه ملغمه ای متشکل از نبود اطمینان عمومی، تقویت بی اعتمادی، تشدید ترس از رفتار غیرعادلانه توسط پلیس و بالاخره عدم رضایت از پلیس بوجود می آید (ترویانوویچ و کوروکس، 1383، ص 100 و 101). لذا سالم سازی پلیس می تواند حرکت کاهش احساس امنیت را معکوس نماید، در تحقیقی نشان داده شد که یک سازمان وقتی سالم است که مسایل اخلاقی در آن رعایت شود (همان، ص 124).

از نظر اخلاقی، هر قدر انسان در مراحل بالاتر قرار گیرد، بیشتر درصدد انجام کارهای مشروع بر می آید، کسانی که رشد کافی نموده و به مراحل بالا (از نظر اخلاقی) رسیده اند، برای حقوق سایر افراد ارزش و احترام زیادی قائل اند. حتی کسانی که از نظر اخلاقی احساس ضعف شدید می کنند اگر در سازمانی قرار گیرند که محیط، آنها را تحت کنترل شدید قرار دهد، احتمالاً نخواهند توانست به هنگام تصمیم گیری دست به خلافکاری بزنند (رابینز، 1378، ص 245 و 246).