مقاله در مورد زمین شناسی مهندسی اهواز

مقدمه
گذشته از تقسیم بندی و خصوصیات چینه شناسی قسمت اهواز که در فرصتهای مناسب توسط علاقمندان مطالعه می گردد، آنچه از نقطه نظر این گزارش اهمیت دارد، خواص ژنوتکنیکی اینها است که به لحاظ گسترش وسیع در منطقه اهواز در قسمت خصوصیات ژنوتکنیکی به ذکر خصوصیات عمده آن می پردازیم. آبرفتهای جوان که اکثراً منطقه اهواز را شامل می گردد، در راستای طاقدیس اهواز و زین العباس ضخامت کمتری دارد که در منطقه گلف این ضخامت به 8 متر می رسد. ولی احتمالاً به طرف شمال شرق ضخامت این رسوبات بیشتر می گردد و بیشترین ضخامت در جنوب غرب گسل اهواز به طرف جنوب میباشد.

سنگ شناسی ماسه سنگ آغاجاری
تعداد سه نوع از تیپ ماسه سنگهای تشکیلات آغاجاری مطالعه سنگ شناسی گردیده که نتیجه آن به شرح زیر خلاصه می گردد:
25-40 درصد از مواد تشکیل دهنده خرده سنگ های آهکی
10-20 درصد از مواد تشکیل دهنده دانه های کوارتز و قطعات چرتی
10-20 درصد از مواد تشکیل دهنده خرده سنگهای دگرگونی
10-40 درصد از مواد تشکیل دهنده هماتیت و ترکیبات آهن دار
10-20 درصد از مواد تشکیل دهنده سایر مواد و کانیها

سیمان همه ماسه سنگها آهکی بوده که نسبت آن در طبقات مختلف تفاوت دارد. به علاوه کانیهای رس و کائولونیت خمیره سنگ را تشکیل می دهد. میزان تخلخل آنها 10-20 درصد بوده ولی جور شدنی جهت یافتگی و کرویت در ماسه سنگها فرق دارد.

تخلخل و کانیهای رس در ماسه سنگها در مقاومت و استحکام ماسه سنگها تاثیر عمده داشته و رخنمون های آنها داخل رود کارون با جذب آب کاملا سست گردیده با چکش به راحتی از هم جدا می شوند. این سستی به تناسب افزایش تخلخل و کانیهای رسی بیشتر شده و خصوصیت ظاهری نرم تری را نشان می دهند.

زمین ساخت اهواز:
فاز کوهزائی نهائی آلپ باعث چین خوردگی زاگرس شده است در اثر این فاز کوهزائی طاقدیس اهواز با روند N73W موازی با روند کلی زاگرس حاصل گردیده است. زمان چین خوردگی به زمان پلیومیوسن نسبت داده می شود. در نتیجه تشکیلات آغاجری نهشته های ضمن کوهزایی بوده و کنگلومرای بختیاری نهشته های پس از کوهزائی می باشد که به طور دگر شیبی زاویه دار روی این تشکیلات قرار می گیرد.

جهت عمومی فشار از ناحیه جنوب غرب به شمال شرقی با حرکت پلیت عربستان به طرف ایران ایجاد می گردد همین حرکت به وجود آمدن طاقدیس اهواز و طاقدیس زین العباس را باعث گردیده است. که ابتدای منطقه چین خوردگی زاگرس میباشد و چین ها ملایم است

گسل اهواز:
تنها گسلی که از نزدیکی اهواز عبور می کند و قابل ذکر در این گزارش میباشد، گسل اهواز بوده که با توجه به عکس ماهواره ای منطقه اهواز با مقیاس 500000 : 1 خط واره ای با راستای شمال غرب – جنوب شرق در جنوب اهواز وجود دارد و طول بیش از 80 کیلومتر را نشان می دهد که با گسل اهواز مطابقت دارد.

دکتر بریان در نقشه سایز موتکنویک ایران (انتشارات سازمان زمین شناسی کشور) گسل اهواز را با طولی در حدود 50 کیلومتر از نوع گسل معکوس HIGH ANGLE REVERS و شیب 7 درجه به طرف شمال شرق نشان داده است. ولی معتقد است طول آن بیشتر از این میباشد. (گفته شفاهی) این گونه گسل های طولی : LONGITIIDINAL احتمالاً از  زون تراکمی، بخش زیرین چین ها آغاز می شوند و غالباً تا سطح زمین تداوم می یابند. گسل اهواز عمق زیادی ندارد بلکه تا گچساران ادامه می یابد. (گفته شفاهی آقای مطیعی) و به عبارت دیگر زون تراکمی طاقدیس اهواز از تشکیلات گچساران شروع شده و گسل اهواز از این ناحیه تا سطح ادامه دارد.

نقشه های زمین شناسی اهواز با مقیاس 100000: 1 شرکت نفت گسل اهواز را گسل معکوس در زیر نهشته های کواترنری نمایش داده است. در مقاطع مختلف از جمله شمال جاده کارون (جنوب منبع آب) یا شمالی طاقدیس به صور ارتفاعی حدود 70-80 متر در جوار نهشته های کواترتزی در دشت خوزستان قرار گرفته است. گسل کواترنری اهواز در یک سیستم فشاری ایجاد شده و باعث به وجود آمدن گسل معکوس (HIGHA NGLE REVERSE) گردیده است