تحقیق درباره کاربرد روش های CPM

کاربرد روش های CPM ، PERT و GERT در کنترل پروژه و MSP
بحث کنترل پروژه مربوط به برنامه ریزی ، کنترل و مدیریت زمان ، منابع و هزینه فعالیتهای یک پروژه است که در میان آنها زمان از اهمیت بیشتری برخوردار است . در کنترل پروژه علاوه بر فهرست کردن فعالیتها ، توالی ، زمان، منابع و هزینه انجام آنها به دقت برنامه ریزی می شود بنابراین تکنیکهای آن نه تنها در پروژه های بزرگ بلکه در برنامه ریزی شخصی نیز کاربرد دارد از این نظر قدمت و اهمیت مدیریت زمان شاید به اندازه خلقت انسان باشد .

به عنوان مثال احداث یک سد ، ساختن یک بزرگراه ، معرفی یک محصول جدید ، انجام تعمیرات اساسی یک کارخانه ، راه اندازی یک خط تولید ، تشکیل سمینار و صدها مثال دیگر هر یک نمونه پروژه هایی هستند که اجرا ، اداره و بهره برداری مناسب آنها براساس یک برنامه جامع امکان پذیر است . هریک از این پروژه ها به مراحل و فعالیتهایی با زمان ،منابع و هزینه مشخص تقسیم می شود که روابط وابستگی خاصی ما بین آنها حاکم است به وسیله این روابط وابستگی می توان توالی و زمان اجرای فعالیتها و یا نحوه اجرای پروژه را مشخص نمود بنابراین یک پروژه را می توان به صورت زیر تعریف کرد :
به مجموعه ای از فعالیتها با روابط وابستگی و زمان خاص که برای دستیابی به هدف مشخصی باید انجام شوند پروژه می گویند .

معمولاً تأخیر در اتمام به موقع یک پروژه سبب افزایش هزینه های آن می شود . این افزایش به دلایل اصلی زیر صورت می گیرد :
• بخاطر ارزش زمانی پول و افزایش نوخ تورم ، قدرت خرید بودجه پروژه ازبین می رود .
• معطل ماندن منابع ( شامل نیروی انسانی و تجهیزات ) و عدم بکارگیری آنها در پروژه های دیگر .
• دیر رسیدن پروژه به زمان سود دهی یا بهره برداری که به هزینه سود از دست رفته معروف است.
• افزایش هزینه هایی چون اجاره محل ، بیمه و انرژی که با طولانی شدن زمان پروژه افزایش می یابند .
توجه به نکات فوق و سایر اثرات زیانبار ناشی از عدم اتمام به موقع پروژه ها ، لزوم برنامه ریزی و کنترل آنها را با استفاده از روشهای علمی آشکار می سازد .
برنامه ریزی و کنترل پروژه تکنیکهای برنامه ریزی و کنترل بهینه مجموعه ای از فعالیتها از نظر زمانی ، منابع و هزینه می باشند که به منظور دستیابی به هدف خاصی انجام می شوند .

معرفی روشهای برنامه ریزی شبکه ای :
روشهای برنامه ریزی شبکه ای به دو گروه قطعی و احتمالی تقسیم می شوند . با وجود اینکه در دنیای واقعی پارامترهای یک پروژه ( زمان ، هزینه و … ) احتمالی است ، روشهای قطعی برنامه ریزی شبکه ای بخاطر سادگی کاربرد بیشتری دارند . برای پیاده سازی روشهای قطعی برنامه ریزی شبکه ای در عمل لازم است ملاحظات خاصی در نظر گرفته شود مجموعه این ملاحظات با عنوان مدیریت پروژه معروف است .

روشهای برنامه ریزی شبکه ای :
• روشهای قطعی برنامه ریزی شبکه ای :
روشهای قطعی برنامه ریزی شبکه ای شامل روش بحرانی CPM یا ( Critical path method ) و شبکه ها ی PN یا ( Precedence network ) هستند . در هر دو روش زمان فعالیتها قطعی فرض می شوند و احتمالی نیستند اما نحوه نمایش شبکه در هر یک متفاوت از دیگری است و تنوع روابط وابستگی در شبکه های PN بیشتر است البته اصول کار هر دوی آنها یکی است . این روشها برای برنامه ریزی موارد زیر بکار می روند :

• أ – زمانبندی فعالیتهای پروژه شامل محاسبه پارامترهای زمانی هر فعالیت و مسیر بحرانی
• ب – برنامه ریزی تخصیص منابع محدود و تسطیح منابع
• ت – برنامه ریزی هزینه و موازنه هزینه و زمان پروژه

2 – روشهای احتمالی برنامه ریزی شبکه ای :
روشهای احتمالی برنامه ریزی شامل شبکه ها ی PERT ( Preject Evaluation & Review Technique )و شبکه های GERT ( Graphical Evaluation & Review technique ) هستند . در هر دو روش زمان فعالیتها احتمالی و یا ترکیبی از احتمالی و قطعی می باشد و فرق اساسی آنها در این نیست که در شبکه های پرت کلیه فعالیتها باید انجام شوند اما در شبکه های گرت یک فعالیت احتمال دارد انجام شود و یا اصلاً انجام نشود .

فرق دیگر اینکه در شبکه های پرت توزیع احتمالی زمان فعالیت ها از تابع چگالی سه پارامتری بتا پیروی می کند اما در شبکه های گرت زمان یک فعالیت خاص می تواند از هر توزیع پیوسته ای پیروی کند . یعنی اهم محدودیتهایی که در سایر روشهای برنامه ریزی شبکه ای اعم از قطعی و احتمالی ( پرت ) وجود دارد در شبکه های گرت موجود نیست .
به عبارت دیگر همانطوریکه برنامه ریزی خطی حالت خاصی از برنامه ریزی غیر خطی است سایر روشهای برنامه ریزی شبکه ای نیز حالت خاصی از شبکه های گرت هستند .

مقدمه ای بر برنامه ریزی شبکه ای قطعی :
نمودار گانت : ( gant chart )
نمودار گانت عمومی ترین وسیله برای نمایش برنامه های صنعتی است زیرا برای عموم افراد قابل فهم است ولی وسیله مناسبی برای برنامه ریزی نیست . این نمودار در جریان عملیات نظامی جنگ جهانی اول توسط ” هنری . ال . گانت “ ابداع شد .

در این نمودار فهرست فعالیتها از بالا به پایین ( در سطرها ) و جریان زمان از چپ به راست ( در ستونها ) نمایش داده می شود . زمان هر فعالیت بصورت یک میله افقی ( bar ) که طول آن متناسب با مدت فعالیت است در مقابل آن فعالیت نشان داده می شود . هنگامیکه رسم نمودار گانت به پایان رسید ، توالی انجام فعالیتها و زمان اتمام پروژه به وضوح مشخص می گردد .

موارد کاربرد برنامه ریزی شبکه ای :
• برنامه ریزی تعمیرات اساسی و بازسازی : ( در صورت نداشتن حالات یا برگشت به عقب ها ) در کارخانه ها ، ماشین ها ، وسابل نقلیه و ساختمانها
• برنامه ریزی بنا سازی : منازل ، آپارتمانها و ادارات شامل تمامی مراحل طراحی ، ساخت و غیره …
• برنامه ریزی مهندسی عمران : بزرگراهها ، پلها ، برنامه های راه سازی و شهرسازی شامل تمام مراحل طراحی ، ساخت و غیره …
• برنامه ریزی فرآیندهای ساخت محصول ثابت ، کشتی سازی ، هواپیماسازی ، نصب سرویس ها و غیره …
• برنامه ریزی فرآبندهای ساخت کارگاهی و مونتاژ
• برنامه ریزی مراحل طراحی : اتومبیل ، ماشین ، کامپیوتر و …
• برنامه ریزی عملیات قبل از تولید : کنترل تولید قالبها ، ابزارها ، بسته ها و تجهیزات آزمایش
• برنامه ریزی بازاریابی : مطالعه بازار ، عرضه محصول ، تهیه و اجرای برنامه های تبلیغاتی
• بالانس خط تولید

10 . تئوری محدودیتها ( theory of constraints ) شناسائی گلوگاههای تولیدی و رفع آنها